Felsefe?

  Felsefe Nedir? 

Toplumsal hayatın büyük bir çoğunluğunda sürekli bir şekilde karşılaşılan; felsefe yapma, lafı, karmaşık konuşma şeklinde tahfif edilen felsefe aslında yüce bir değerdir. Dilimize Antik Yunancadaki bilgelik sevgisi, bilgelik peşinde olma gibi anlamlara gelen bir tamlama olan "philosophia" kelimesinden türetilmiştir. Felsefe insanında içerisinde olduğu makrokozmoz ve mikrokozmoz üzerine düşünsel olarak en geniş ve en köklü araştırmadır. Farklı bir tanımlama olarak da şu söylenebilir felsefe, insanın hem özne hemde nesne olduğu bir âlem üzerine düşünmek ve araştırma yapmaktır,diyebiliriz. "En geniş araştırma" şeklinde olan sıfat tamlaması için şu söylenebilir. Felsefe, ilk insandan günümüze kadar olan süreçte bugünde dahil lokal bir insan kavramından farklı olarak ekümenik olarak insanı konu edinen bir disiplindir. Filozoflar bir bilim adamının yaptığı şekilde, tek tek parçalara ayırararak inceleme yapmaz.

Evet, bilim adamı insanı parçalayarak ele alır yani tek bir yönüyle ele alır: örneğin bir sosyolog, toplumsal ilişkiler ve yaşam biçimleri açısından, bir tarihçi tarihsel oluşumlar açısından, bir psikolog ruhsal olgular açısından ve bir nörolog sinirler açısından ele alır. Felsefe, bilim, din ve sanat bütün eylermlerini insan üzerine inşa eder. Günümüzde felsefe daha çok insan sorunlarıyla sınırlanırken, Antik dönemde felsefe denildiği zaman akılda; bilim, sanat, zanaat, fizik, metafizik, coğrafya, zooloji,müzik gibi bütün disiplinleri kuşatan bir mefhum oluşturulurdu.

 Filozoflar genelde uçarı kimseler şeklinde algılanabilir. Ancak bu bir yanılgıdır. Platon jimnastik ile uğraşmış ve İbn Rüşd kadılık yapmış kimseler idi. Onların fiziksel olarak normal insanlardan farkı idraklerinin ve gayretlerinin normal insanların üzerinde olmasıdır. Onların ezoterik ve orfik öğretilere inanan, bir dine bağlılık sergilemeyen veya katıksız bir teist olanları da vardır. Ancak sonuçta hepsi birer filozoftur. Filozof fiziken herkes gibi bir insandır, bir toplumun ya da bir ulusun üyesidir, bir halkın insanıdır, insanlığın bir parçasıdır. Örneğin Giardano Bruno, Napoli yakınlarındaki Nola'da doğduğu için kendisine Nolandolu anlamına gelen "İl Nolano" lakabı verilmiştir. Filozofların hepsi bütün insanı en temel özellikleriyle araştırmayı iş edinmiştlerdir. Ancak filozofta doğal olarak öncelikle kendi toplumunun, kendi ulusunun, müntesibi olduğu inancın,kendi halkı­nın duygu ve düşünce özelliklerini buluruz. Her insan toprağının insanıdır, filozof da toprağının insanıdır ve aynı zamanda ibnül vaktır. Filozof felsefesini ortaya koyarken ona toplumunun ya da ulusunun renklerini yansıtır, toprağının özelliklerini katar. Ancak ulaşmak istediği topluluk bütün insanlıktır. Eğitim, siyaset, sanat, bilim, tarih, etik, din, doğa, fizik, metafizik vb. bütün insanı doğrudan veya dolaylı olarak etkileyen disiplinler üzerine araştırma yapar ve fikir yürütür.

 Sonuç olarak felsefe ve filozofun insan toplulukları için elzem olduklarını söyleyebiliriz.

Kaynakça: Afşar Timuçin, Gençler İçin Felsefe Tarihi, Bulut Yayınları, İstanbul, 2011, s. 21-23